Cien años de Soledad (Capítulo 1-6)

todaylive

Los primeros días no encontraron un obstáculoapreciable. Descendieron por la pedregosa ribera del río hasta el lugar en queaños antes habían encontrado la armadura del guerrero, y allí penetraron albosque por un sendero de naranjos silvestres. Al término de la primera semana, mataron y asaron un venado, pero seconformaron con comer la mitad y salar el resto para los próximos días.Trataban de aplazar con esa precaución la necesidad de seguir comiendoguacamayas, cuya carne azul tenía un áspero sabor de almizcle. Luego, durante másde diez días, no volvieron a ver el sol. El suelo se volvió blando y húmedo,como ceniza volcánica, y la vegetación fue cada vez más insidiosa y se hicieroncada vez más lejanos los gritos de los pájaros y la bullaranga de los monos, yel mundo se volvió triste para siempre. Los hombres de la expedición sesintieron abrumados por sus recuerdos más antiguos en aquel paraíso de humedady silencio, anterior al pecado original, donde las botas se hundían en pozos deaceites humeantes y los machetes destrozaban lirios sangrientos y salamandrasdoradas. Durante una semana, casi sin hablar, avanzaron como sonámbulos por ununiverso de pesadumbre, alumbrados apenas por una tenue reverberación deinsectos luminosos y con los pulmones agobiados por un sofocante olor desangre. No podían regresar, porque la trocha que iban abriendo a su paso sevolvía a cerrar en poco tiempo, con una vegetación nueva que casi veían crecerante sus ojos. «No importa -decía José Arcadio Buendía-. Lo esencial es noperder la orientación.» Siempre pendiente de la brújula, siguió guiando a sushombres hacia el norte invisible, hasta que lograron salir de la regiónencantada. Era una noche densa, sin estrellas, pero la oscuridad estaba impregnadapor un aire nuevo y limpio. Agotados por la prolongada travesía, colgaron lashamacas y durmieron a fondo por primera vez en dos semanas. Cuando despertaron,ya con el sol alto, se quedaron pasmados de fascinación. Frente a ellos,rodeado de helechos y palmeras, blanco y polvoriento en la silenciosa luz de lamañana, estaba un enorme galeón español. Ligeramente volteado a estribor, de suarboladura intacta colgaban las piltrafas escuálidas del velamen, entre jarciasadornadas de orquídeas. El casco, cubierto con una tersa coraza de rémorapetrificada y musgo tierno, estaba firmemente enclavado en un suelo de piedras.Toda la estructura parecía ocupar un ámbito propio, un espacio de soledad y deolvido, vedado a los vicios del tiempo y a las costumbres de los pájaros. En elinterior, que los expedicionarios exploraron con un fervor sigiloso, no habíanada más que un apretado bosque de flores.

El hallazgo del galeón, indicio de laproximidad del mar, quebrantó el ímpetu de José Arcadio Buendía. Considerabacomo una burla de su travieso destino haber buscado el mar sin en¬contrarlo, alprecio de sacrificios y penalidades sin cuento, y haberlo encontrado entoncessin buscarlo, atravesado en su camino como un obstáculo insalvable. Muchos añosdespués, el coronel Aureliano Buendía volvió a travesar la región, cuando eraya una ruta regular del correo, y lo único que encontró de la nave fue elcostillar carbonizado en medio de un campo de amapolas. Sólo entoncesconvencido de que aquella historia no había sido un engendro de la imaginaciónde su padre, se preguntó cómo había podido el galeón adentrarse hasta ese puntoen tierra firme. Pero José Arcadio Buendía no se planteó esa inquietud cuandoencontró el mar, al cabo de otros cuatro días de viaje, a doce kilómetros dedistancia del galeón. Sus sueños terminaban frente a ese mar color de ceniza,espumoso y sucio, que no merecía los riesgos y sacrificios de su aventura.

-¡Carajo! -gritó-. Macondo está rodeadode agua por todas partes.

最初几日，没有遇到什么值得一提的阻碍。他们沿着乱石遍布的河岸下到数年前找到盔甲的地方，从那里经野生橘林中的一条小径进人森林。走了快一个星期的时候，他们打了一头鹿来烤熟，决定只吃一半，把另一半腌好留待后日，希望借此尽量推迟拿金刚鹦鹉充饥的日子，因为那蓝色的鸟肉有股浓烈的麝香味。此后的十多天，他们从未见到太阳。地面变得柔软潮湿如火山灰，林莽日益险恶，鸟儿的啼叫和猿猴的喧闹渐行渐远，天地间一片永恒的幽暗。在这潮湿静寂、远在原罪之先就已存在的天堂里，远征队的人们被最古老的回忆压得喘不过气来，他们的靴子陷进雾气腾腾的油窟，砍刀斩碎猩红的百合与金黄的蝾螈。整整一个星期，他们几乎没有说话，只借着某些昆虫发出的微弱光亮，像梦游人一般穿过阴惨的世界，肺叶间满溢令人窒息的鲜血味道。他们无法返回，因为辟出的道路转瞬就被新生的植物再次封闭，其生长速度几乎肉眼可见。“不要紧，”何塞•阿尔卡蒂奥•布恩迪亚说，“重要的是别迷失方向。”他始终拿着罗盘，带着队伍走向看不见的北方，直到走出这片着了魔的土地。那是一个漆黑的夜晚，没有星光，但黑暗中充盈着清新的空气。人们被漫长的跋涉折磨得精疲力竭，纷纷挂起吊床，两个星期以来第一回安心人眠。醒来时已是日头高照，人们无不被眼前的景象所震慑：在蕨类和棕榈科植物中间，静静的晨光下，赫然停着一艘覆满尘埃的白色西班牙大帆船。船向右侧微倾，完好无损的桅杆上还残留着肮脏零落的船帆，缆索上有兰花开放点缀其间。船身覆盖着一层由石化的鲫鱼和柔软的苔藓构成的光润护甲，牢牢地嵌在乱石地里。整艘船仿佛占据着一个独特的空间，属于孤独和遗忘的空间，远离时光的侵蚀，避开飞鸟的騷扰。远征者们在船内仔细探査，却发现里面空无一物，只见一座鲜花丛林密密层层地盛开。

大帆船的发现意味着大海就在近处，何塞•阿尔卡蒂奥•布恩迪亚的热情受到沉重打击。他将此视为顽皮的命运对自己的嘲弄：曾经作出巨大牺牲、历经无数苦难寻找大海而不得，如今无心寻找它却送上门来，横在自己前进的道路上成为无法逾越的障碍。多年以后，奥雷里亚诺•布恩迪亚上校也曾穿越这片土地，那时这里已经成为常规驿道，而他见到的唯有烧焦的龙骨矗立在一片罂粟花地上。

直到那时他才相信这段历史不是父亲的想象，不禁为大帆船如何深入陆地至此而困惑不解。然而，何塞•阿尔卡蒂奥•布恩迪亚不曾为这个问题困扰，他又走了四天，来到距大帆船十二公里的海边。面对大海，他的梦想破灭，这灰白肮脏、泡沫翻腾的大海，不值得为之冒险和牺牲。

“见鬼！ ”他喊了起来，“马孔多周围全是水！”

During the first days they did not comeacross any appreciable obstacle. They went down along the stony bank of theriver to the place where years before they had found the soldier's armor, andfrom there they went into the woods along a path between wild orange trees. Atthe end of the first week they killed and roasted a deer, but they agreed toeat only half of it and salt the rest for the days that lay ahead. With thatprecaution they tried to postpone the necessity of having to eat macaws, whoseblue flesh had a harsh and musky taste. Then, for more than ten days, they did not see thesun again. The ground became soft and damp, like volcanic ash, and thevegetation was thicker and thicker, and the cries of the birds and the uproarof the monkeys became more and more remote, and the world became eternally sad.The men on the expedition felt overwhelmed by their most ancient memories inthat paradise of dampness and silence, going back to before original sin, astheir boots sank into pools of steaming oil and their machetes destroyed bloodylilies and golden salamanders. For a week, almost without speaking, they wentahead like sleepwalkers through a universe of grief, lighted only by thetenuous reflection of luminous insects, and their lungs were overwhelmed by a suffocatingsmell of blood. They could not return because the strip that they were openingas they went along would soon close up with a new vegetation that. almostseemed to grow before their eyes. "It's all right," José Arcadio Buendíawould say. "The main thing is not to lose our bearings." Alwaysfollowing his compass, he kept on guiding his men toward the invisible north sothat they would be able to get out of that enchanted region. It was a thicknight, starless, but the darkness was becoming impregnated with a fresh andclear air. Exhausted by the long crossing, they hung up their hammocks andslept deeply for the first time in two weeks. When they woke up, with the sunalready high in the sky, they were speechless with fascination. Before them,surrounded by ferns and palm trees, white and powdery in the silent morninglight, was an enormous Spanish galleon. Tilted slightly to the starboard, ithad hanging from its intact masts the dirty rags of its sails in the midst ofits rigging, which was adorned with orchids. The hull, covered with an armor ofpetrified barnacles and soft moss, was firmly fastened into a surface ofstones. The whole structure seemed to occupy its own space, one of solitude andoblivion, protected from the vices of time and the habits of the birds. Inside, where the expeditionariesexplored with careful intent, there was nothing but a thick forest of flowers.

The discovery of the galleon, an indicationof the proximity of the sea, broke José Arcadio Buendía's drive. He consideredit a trick of his whimsical fate to have searched for the sea without findingit, at the cost of countless sacrifices and suffering, and to have found it allof a sudden without looking for it, as if it lay across his path like aninsurmountable object. Many years later Colonel Aureliano Buendía crossed theregion again, when it was already a regular mail route, and the only part ofthe ship he found was its burned-out frame in the midst of a field of poppies.Only then, convinced that the story had not been some product of his father'simagination, did he wonder how the galleon had been able to get inland to thatspot. But José Arcadio Buendía did not concern himself with that when he foundthe sea after another four days' journey from the galleon. His dreams ended ashe faced that ashen, foamy, dirty sea, which had not merited the risks andsacrifices of the adventure.

"God damn it!" he shouted."Macondo is surrounded by water on all sides."

Trong những ngày đầu họ không gặp một trởngại đáng kể nào. Họ men theo bờ đá lổn nhổn, đi ngược dòng sông cho tới nơimấy năm trước từng đào được bộ giáp trụ thế kỷ XV, rồi từ đó họ theo con đườngmòn len lỏi qua những cây cam dại đi sâu vào rừng rậm. Cuối tuần thứ nhất, họgiết và quay thịt một con nai, nhưng họ bảo nhau chỉ ăn một nửa, phần còn lạiướp muối dành cho những ngày sắp tới. Với tính toán thận trọng ấy, để duy trìcuộc thám hiểm, bọn họ ăn thịt vẹt đuôi dài, một thứ thịt xanh lè có vị hạc củaxạ hương. Sau đó, khoảng hơn mười ngày liền, họ không được nhìn thấy mặt trời.Đất dưới chân họ lại ẩm thấp và nhão nhoét giống như tro tàn của núi lửa, vàcây cối ngày một rậm rạp, hiểm hóc hơn, tiếng chim kêu vượn hú ngày một xa dầnvà quang cảnh lại trở nên mãi mãi buồn tẻ.

Những người trong đoàn thám hiểm cảm thấybuồn phiền vì những ký xe cổ xưa nhất của mình trỗi dậy trong cái thiên đườngẩm ướt và quạnh hiu này, cái thiên đường còn xa xưa hơn cả cái thiên đường ở đógiống người đã phạm tội tổ tông, là nơi ủng ngập sâu trong thứ nước bùn giốngnhư dầu bốc hơi và những con dao rựa phải hạ xuống chém ngang thân những câyhoa loa kèn trắng và những chú kỳ nhông vàng ươm. Trong suốt cả một tuần, hầunhư không ai mở miệng nói lấy một lời, với bộ ngực tức thở bởi thứ không khíkhô nóng tanh mùi máu, bọn họ đi như những kẻ mắc chứng mộng du trong một thếgiới ảm đạm, hầu như chỉ được soi sáng nhờ lùa đom đóm lập loè.

Họ không thể quay lui được vì con đườngđược mở ra theo dấu chân họ chẳng bao lâu đã bị thứ cây cỏ mới, lớn nhanh tưởngnhư nhìn thấy được, lấp mất lối. "Đừng sợ", Hôsê Accađiô Buênđya nói:"Cất nhất đừng để mất phương hướng". Không lúc nàn rời mắt khỏi la bàn,ông hướng đạo mọi người trong đoàn đi về phương bắc, cho tới khi họ ra tới mộtvùng đất thú vị. Đó là một đêm tối mịt mùng, không một vì sao, nhưng lại là mộtđêm thoáng đãng nhờ không khí mới mẻ và trong trẻo. Qua chuyến xuyên rừng dàingày, mọi người đều mệt phờ vội đi mắc võng và lần đầu tiên trong hai tuần liềnhọ say sưa ngủ. Khi thức dậy, mặt trời đã lên cao. Họ đều hào hứng. Trước họ làmột chiếc tàu Tây Ban Nha khổng lồ, màu trắng và bụi bậm, nổi lên giữa nhữngcây dương xỉ và chà là trong ánh sáng ban mai dịu dàng.

Nó nằm nghiêng về mạn phải. Những mảnhbuồm rách còn treo trên những cột buồm nguyên vẹn, nằm giữa những thừng chão cókết hoa nguyệt quế. Thân tàu, được lớp vẩy cá ép đã hoá đá và lớp rêu xanh phủkín, hoàn toàn bị gắn chặt xuống nền đá.

Toàn bộ cấu trúc của nó dường như chiếmcứ cả một khung cảnh riêng, cái khung cảnh cô đơn và lãng quên, cái khung cảnhđược bảo vệ trước sự phá phách của thời gian và chim chóc. Ở bên trong tàu mànhững người thám hiểm đã khéo léo mở được cửa, không có gì khác hơn là một rừnghoa chen kín.

Việc bắt gặp con tàu này, dấu hiệu tỏrằng biển đã gần kề, như một gáo nước lạnh dội vào ngọn lửa nhiệt tình của HôsêAccađiô Buênđya. Ông cho rằng việc này như một lời nhạo báng cái số phận trớtrêu của mình: khi đi tìm biển, dù phải trả giá đắt với biết bao hì sinh và khónhọc, thì không thấy, còn giờ đây không đi tìm thì lại thấy nó lù lù hiện ratrên con dường của mình như một trở ngại không thể nào vượt nổi. Rất nhiều nămsau, đại tá Aurêlianô Buênđya có dịp trở lại vùng này khi nó đã có một dườngbưu điện bình thường, vật duy nhất của chiếc tàu ấy mà chàng bắt gặp là một mạntàu cháy nham nhở nằm giữa cánh đồng hoa mỹ nhân thảo, chỉ đến lúc này, chàngnhận ra rằng cái câu chuyện ấy chẳng qua chỉ là một sản phẩm của trí tưởngtượng của cha mình. Chàng tự hỏi làm sao con tàu ấy đã có thể tiến sâu vào cáiđịa điểm nằm ngay trên dết liền này.

Nhưng Hôsê Accađiô Buênđya không cần phảibận tâm như vậy khi mà sau bốn ngày đi bộ, ông đã gặp được biển cách chỗ contàu khoảng mười hai kilômét. Những mơ ước của ông tan biến trước cái biển màuxám tro, ngầu bọt và bẩn tưởi, thật không bõ cái công ông đã khó nhọc trongchuyến mạo hiểm của mình.

- Con c...? - Ông gào -, Macônđô đã bịnước vây quanh rồi.